Neutrolid: 2011

Saturday, August 13, 2011

IN LAUDEM SOLIS

The poem of Anthologia Latina 389 Riese = 385 SB, In laudem Solis, handed down by manuscripts Parisinus 8071 (Thuaneus) and Lipsiensis I 74, is absent in Parisinus Latinus 10318 (Salmasianus). The hypothesis maded is that this poem was present in the archetype and so appears originally also in the missing part of Salmasianus. The analysis shows many ‘interferences’ with Orace's Carmen saeculare. Moreover the scholar, hypothesizing a count of cycli saeculares starting from ludi of Severan dynasty, suggests year 534 for a possible dating of the text.

IN LAUDEM SOLIS
Dum mundum Natura potens terramque dicaret,
sol dedit ipse diem. Horrentia nubila caelo
dispulit et faciem roseo diffudit in orbe.
Pulcra serenigero fulserunt sidera motu.
Nam chaos est sine sole diem. Tum discere lucem
Coepimus et croceum caeli sentire teporem.
Gurgite [de] roseo surgunt ex more iugales:
Naribus elatis efflant e pectore lucem.
Sol rumpit tenebras, rutiloque ut fulget ab ortu,
Spargit in aethereos flammantia lumina campos.
Haec armenta homines simul dant semina rerum,
Hinc alites, pecudum hinc [genus et] genus omne natantum,
Quod caelum, quod terra tenet, quod sustinet aequor.
Hinc calor infusus, totum qui continet orbem,
Dulcia mellifluae dum pandit munera vitae.
Ast ubi iam Titan croceum conscendit in orbem
Cuncta patent, quaecumque tacens nox clauserat atra,
Et silvae campique virent et florea rura.
Tunc placidum iacet omne mare et vernantibus undis
Flumina : per tremulos currit lux aurea fluctus.
Sic regit imperium mundi, sic tempora sancit.
Mox tamen alipedum gemmantia lora rigescunt.
Aureus axis inest, currus ardescit ab auro,
Dum pretio fulgens imitatur lumina Phoebi.
Hic solus viget orbe deus, quem cernere nobis
Fas nimis est, mireque iuvat per florea rura.
O mirum virtuti opus, quod flamma gubernat !
Nec non igne suo praestat cum lumine sensus,
hinc corus, hinc vita redit, hinc cuncta resurgunt.
Namque docet Phoenix, ustis reparata favillis
Omnia Phoebeo vivescere corpora tactu.
Haec vitam de morte petit, post fata vigorem,
Nascitur ut pereat, perit ut nascatur ab igni,
Una cadit totiens surgitque ac deficit una:
Rupe sedet, capitur radiis, et lumine Phoebi
Suscipit inmissum recidiva morte calorem.

Sol qui purpureo diffundit lumine terras,
Sol cui vernanti tellus respirat odorem,
Sol cui picta virent fecundo gramine prata,
Sol speculum caeli, divini numinis instar,
Sol sempre iuvenis, rapidum qui dirigit axem,
Sol facies mundi caelique volubile templum,
Sol Liber, Sol alma Ceres, Sol Iuppiter ipse,
Sol frater Triviae, insunt cui numina mille,
Sol qui quadriiugo diffundit lumina curru,
Sol et Hyperboreo fulget matutinus in ortu,
Sol reddit cum luce diem, Sol pingit Olympum.
Sol aestas, autumnus, hiems, Sol ver quoque gratum,
Sol saeclum mensisque, dies Sol, annus et hora,
Sol globus aethereus, Sol est lux aurea mundi.
Sol bonus agricolis, nautis quoque prosper in undis,
Sol repetit quaecumque potest transcendere semper.
Sol cui sereno pallescunt sidera motu,
Sol cui tranquillo resplendet lumine pontus,
Sol cui cuncta licet rapido lustrare calore,
Sol cui surgenti resonat levis unda canorem,
Sol cui mergenti servat mari unda teporem,
Sol mundi caelique decus, Sol omnibus idem,
Solo noctis lucisque decus, Sol finis et ortus.